Schaatsen op de Zweedse manier

Onze geruimde schaatsbaan op Holmsjön.

Eén van de redenen dat we met ons gezin een huis hebben gekocht in Medelpad, is omdat we allemaal houden van ijskoude winters. Hoe dieper de temperatuur onderuit gaat, hoe liever we het hebben. We zijn ook met zijn allen schaatsers, mijn zoon en ik zelfs in clubverband. Langebaanschaatsen en marathonschaatsen om precies te zijn. En er gaat uiteraard niets boven schaatsen op natuurijs.

Schaatsen op natuurijs in België lukt haast nooit, omdat het er niet hard genoeg vriest. Vorst is in Medelpad geen probleem. Al in september kan het er 's nachts afkoelen tot -10 à -15°C. Vanaf ongeveer half november is het water van het grote meer (Holmsjön) vlak bij ons huis voldoende afgekoeld en begint het meer dicht te vriezen. Met nachten van -20° tot -30°C duurt het niet lang voor het ijs voldoende dik is om het veilig te betreden. Uiteraard moet je altijd opletten voor wakken en zwakke plekken, maar dat weet elke ervaren natuurijsrijder.

Door de strenge vorst is de dikte van het Medelpadse ijs dan ook geen probleem voor schaatsers. Er is wel een ander weerfenomeen dat roet in het eten gooit: de sneeuw. Dat hebben we de voorbije vakantie aan den lijve mogen ondervinden.
Toen we in Holm toekwamen, op 22 december, viel het nog mee. Er lag ongeveer tien centimeter sneeuw op de stevige ijsvloer van Holmsjön. Op de eerste dag zijn we van zonsopgang (09.30 uur) tot zonsondergang (14.30 uur) druk in de weer geweest om met sneeuwruimers en borstels een prachtige ijsbaan van ongeveer 300 meter vrij te maken. Zoon en dochter konden nog net een halfuurtje schaatsen. Zelf besloot ik om te wachten tot de volgende dag.

Sneeuw ruimen op Holmsjön...

...en het resultaat

Helaas. De volgende nacht viel er ruim 20 centimeter verse sneeuw en lag onze schaatsbaan weer toegedekt met een dikke witte deken. Er viel echt niet meer op te schaatsen. De ijzers raakten nauwelijks het ijs. We zagen het niet zitten om nog eens een hele dag met de sneeuwruimers en borstels in de weer te zijn en hebben ons de dagen daarna dan maar beperkt tot wandelen. Als we in de toekomst een deftige ijsbaan willen aanleggen op Holmsjön, zit er maar één ding op: machinaal vegen, bijvoorbeeld door een sneeuwruimer voor een quad te monteren. Maar dat zijn voorlopig nog toekomstplannen.

De kinderen konden 's avonds gelukkig nog een halfuurtje schaatsen, voor de baan de volgende nacht weer dicht sneeuwde.

Nu schaatsen de Zweden weldegelijk op natuurijs, maar dan wel op hun eigen manier. Eerst en vooral gebruiken ze een totaal ander soort schaatsen dan de meeste Nederlanders en Vlamingen. Ze hebben combi-schaatsen. Dat kan je vergelijken met hoge langlaufschoenen, waarop de schaatsijzers gemakkelijk vast- en losgemaakt kunnen worden. De ijzers zitten alleen vast aan de voorkant van de schoen, net zoals een langlaufski. Soms gebruiken ze zelfs stokken, net zoals de langlaufers. Bij de Zweedse manier van schaatsen sta je ook veel meer rechtop. Kortom: ideaal om lange toertochten te maken door de prachtige Zweedse natuur. Je kunt daarvoor zelfs een gids inschakelen.

De Zweden maken hun schaatstochten op het ogenblik dat er nog mooi zwart ijs ligt. Dat wil zeggen: kort nadat het stevig is beginnen te vriezen en vóór de eerste sneeuw valt. Ze beginnen op de meren hoog in de bergen, die het eerst dichtvriezen. Als die ondergesneeuwd raken, schaatsen ze op de meren in het laaggelegen binnenland, die later dichtvriezen en ook later onder de sneeuw bedolven raken. Ten slotte eindigen ze op de beschutte baaien van de Oostzee, die als allerlaatste dichtvriezen. Zelfs rond Stockholm wordt in het tweede deel van de winter soms op de zee geschaatst.

Ook op de meren van Medelpad en op Holmsjön wordt op die manier geschaatst. Op de website van het dorp vond ik deze prachtige foto:

Schaatsen in Holm (foto: www.holmbygden.se)

Vroeg of laat zie je mij ook in dit rijtje meeschaatsen!