maandag 26 januari 2015

Medelpad, in het hart van Zweden

In april 2014 draaiden we voor het eerst de sleutel om van de voordeur van ons eigen huis in Zweden. Onze eigen vakantiewoning in het hoge noorden. "Waarom zo ver?" en "Waarom in het koude en donkere Zweden en niet in de Provence of in Spanje?", waren twee vragen die we voortdurend moesten beantwoorden. Met de artikels op dit blog zullen we daar een antwoord op proberen te geven.

Al sinds de zomer van 2009 trokken we met het hele gezin één of twee keer per jaar naar Zweden, in alle seizoenen. Nooit kregen we het gevoel dat we het wel hadden gezien. Integendeel, elke keer weerklonk de lokroep van het grootste Scandinavische land luider. Tot die zo oorverdovend werd, dat we besloten om er zelf een huis te kopen. We struinden de Zweedse vastgoed-websites af en gingen een aantal huizen ter plekke bezichtigen. Toen we het gele huis in een afgelegen uithoek van de gemeente Sundsvall gingen bekijken, hebben we geen moment meer getwijfeld: dit was waar we naar op zoek waren. Niet alleen het huis zelf, maar ook de ruime omgeving. Binnen de twee maanden was alle administratie afgehandeld en stond de woning op onze naam.

Ons gele huis in Medelpad, enkele dagen nadat we er voor het eerst waren ingetrokken, in april 2014.


Het zuiden en het midden van het noorden

De Zweden hebben van de indeling van hun land een hele legpuzzel gemaakt. Ze onderscheiden eerst en vooral drie grote delen. Helemaal in het zuiden ligt Götaland, het land van de Goten. Ten noorden van Götaland ligt Svealand. In dit deel vind je onder meer de hoofdstad Stockholm en de historische universiteitsstad Uppsala terug. Götaland en Svealand zijn de dichtst bevolkte regio's van Zweden.
Een kilometer of tweehonderd ten noorden van Stockholm verandert het landschap drastisch. De woonkernen worden kleiner en liggen verder van elkaar af. De wegen worden smaller, viervaksbanen schaars. Op de zijwegen maakt het asfalt plaats voor grind. De akkers en weiden worden kleiner, de bossen uitgestrekter. Hier begint Norrland: het ruige noorden van Zweden. "Noorden" is wel erg ruim gerekend, want ook het geografische midden van het land maakt er deel van uit. Dat heet dan wat paradoxaal  Södra Norrland: het zuiden van het noorden. Medelpad wordt gerekend tot Mellannorrland, het midden van het noorden.

Medelpad (rood) en de drie grote Zweedse delen.


Administratief gezien is Zweden opgedeeld in provincies, de zogenaamde "län", en verder in gemeenten ("kommuner"). Ons huis ligt in de gemeente Sundsvall en in de provincie Västernorrlands län. Maar die administratieve provincies, die zeggen de Zweden zelf ook niet zo veel. Liever spreken ze over de historische landschappen. Vergelijk het met het Pajottenland, het Waasland of het Meetjesland in Vlaanderen. De gemeente Sundsvall ligt in het landschap Medelpad. Dat is een relatief klein landschap tussen de rivieren Indalsälven en Ljungan, die evenwijdig met elkaar van de Noorse bergen naar de Oostzee stromen.

Norrland Winterland

Genoeg aardrijkskunde nu. Waarom sprak dit deel van Zweden ons zo aan? De meeste Belgen en Nederlanders met een eigen huis in Zweden vind je in het zuiden van het land. Dat heeft voor een deel een zeer praktische reden: Vanuit de Benelux kan je op één dag met de auto naar het zuiden van Zweden rijden en dat scheelt heel wat reistijd en -kosten. Als je daarentegen van Brussel naar Norrland rijdt en via de beroemde Öresundsbrug (The Bridge!) in Malmö Zweden binnen komt, ben je in deze Zweedse stad nog maar halfweg!

Hoe mooi het zuiden van Zweden ook is, voor ons was het geen optie. Eerst en vooral houden we van de uitgestrekte natuur, de rust en de kalmte. Die vind je nog nét iets meer in het noorden. Maar even belangrijk: we houden enorm van sneeuw en ijs. En die zijn veel meer verzekerd in Norrland dan in Götaland of zelfs Svealand. De jongste twee winters hebben dat nog eens bevestigd. Zowel in 2013 als in 2014 had het zuiden van Zweden een groene kerst. En dat is voor ons ondenkbaar. Als we een huis in Zweden hebben, moet het er tijdens de donkere maanden op en top winters bij liggen.

Dit kaartje met de sneeuwbedekking op Kerstdag 2014 maakt duidelijk waarom we kozen voor de regio Sundsvall, en niet voor het zuiden. (Bron: SMHI)

Koud en donker?

En hoe zit dat nu met dat donkere en koude Zweden? Dat valt best mee. Ja, de winters kunnen er koud zijn, maar tegen de koude kan je je perfect kleden. In de zomer haalt het kwik in midden-Zweden geregeld de kaap van 25°C en zelfs 30°C is er niet uitzonderlijk. Donker? In elk geval niet tijdens de zomer. In Medelpad verdwijnt rond Midzomer de zon nauwelijks onder de horizon en kan je rond middernacht nog perfect de krant lezen in de tuin zonder kunstlicht. In de winter zijn de dagen kort. De zon komt in de kerstperiode op rond 09.20 uur en gaat onder rond 14.30 uur. Maar de schemerperiode duurt lang en vooral: de sneeuw maakt veel goed. Het besneeuwde landschap weerkaatst het licht van de volle maan zo sterk, dat het lijkt alsof het helemaal niet donker wordt. Bij nieuwe maan volstaat één simpele spaarlamp om een hele besneeuwde tuin te verlichten. Helemaal feeëriek wordt het als het noorderlicht de hemel in een groene gloed zet.

In de volgende bijdragen zal ik dieper ingaan op de natuur en cultuur van Medelpad, en op de fantastische mensen die er wonen.

Holmsjön: aan de oever van dit 37 kilometer lange meer ligt ons huis.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten